Historisch record: meer dan 408 uur negatieve elektriciteitsprijzen in 2025

Deze zondag markeert een historische dag voor de Belgische elektriciteitsmarkt. Met meer dan 408 uur negatieve prijzen geregistreerd sinds januari 2025, zijn we getuige van een ongekend fenomeen dat het record van vorig jaar ruimschoots overtreft. Deze uitzonderlijke situatie onthult de diepgaande transformaties van ons energiesysteem en valt perfect samen met de hittegolf die zich over België installeert.

Volgens gegevens van de CREG (Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas) wordt dit record voornamelijk verklaard door de combinatie van uitzonderlijke weersomstandigheden en de massale opkomst van hernieuwbare energie in België en de buurlanden.

Wat zijn negatieve elektriciteitsprijzen?

Negatieve elektriciteitsprijzen vertegenwoordigen een fascinerend fenomeen van de energiemarkt. Concreet betekent dit dat elektriciteitsproducenten betalen om hun productieoverschot af te zetten in plaats van betaald te worden. Deze paradoxale situatie ontstaat wanneer het aanbod de vraag ruimschoots overtreft, waardoor een tijdelijk onevenwicht op het elektriciteitsnet ontstaat.

Het fenomeen intensifieert vooral tijdens weerepisodes die gunstig zijn voor hernieuwbare energie. Zoals Elia, de Belgische transmissienetbeheerder uitlegt, kan zonne-energieproductie pieken van meer dan 4.000 MW bereiken tijdens bijzonder zonnige dagen, wat gelijk staat aan meerdere kerncentrales.

Afgelopen zaterdag was de elektriciteitsprijs op de groothandelsmarkt negatief van 10 uur tot 17 uur, dus 7 opeenvolgende uren! Deze periode illustreert perfect de impact van massale zonne-energieproductie gekoppeld aan een verminderde weekendvraag. Met de episode van intense zonneschijn (en hitte) die zich aankondigt, zou deze trend de komende dagen kunnen versterken.

De impact van de hittegolf op elektriciteitsprijzen

De hittegolf die zich sinds dit weekend installeert en de hele week zal aanhouden, creëert een fascinerende energieparadox. Enerzijds stimuleren de hoge temperaturen de fotovoltaïsche zonne-energieproductie, wat elektriciteitsoverschotten genereert. Anderzijds verhogen ze de vraag naar airconditioning en ventilatie.

Volgens het KMI (Koninklijk Meteorologisch Instituut) kunnen de temperaturen deze week 35°C bereiken, wat ideale omstandigheden creëert voor zonne-energieproductie terwijl het airconditioningverbruik wordt gestimuleerd. Deze situatie biedt een unieke kans voor consumenten met intelligente koelsystemen.

Wie kan profiteren van deze meevaller?

Alleen consumenten met een energiecontract met dynamische tarieven kunnen profiteren van deze uitzonderlijke situatie. Deze nieuwe types contracten stellen klanten in staat om compensatie te ontvangen voor hun elektriciteitsverbruik tijdens periodes met negatieve prijzen.

In België bieden verschillende leveranciers nu deze innovatieve contracten aan, waaronder Elegant met hun "Flex" aanbod, Mega eveneens, of nog Frank Energie met hun uurtarieven.

Contracten met dynamische tarieven: hoe werkt het?

In tegenstelling tot traditionele vaste tarieven passen contracten met dynamische tarieven de elektriciteitsprijs uur per uur aan volgens marktomstandigheden. Wanneer prijzen negatief worden, wordt u letterlijk betaald om te verbruiken! Om de werking van deze innovatieve contracten in detail te begrijpen, raadpleeg onze complete gids over contracten met dynamische elektriciteitstarieven.

Deze contracten werken op basis van de prijzen van de Europese groothandelsmarkt, voornamelijk bepaald door elektriciteitsbeurzen zoals EPEX SPOT. De prijzen worden de dag ervoor vastgesteld voor de volgende dag, waardoor goed geïnformeerde consumenten hun verbruik kunnen plannen.

Hoe uw besparingen maximaliseren?

1. Volg het weer en productievoorspellingen

Negatieve prijzen vallen vaak samen met zonnige dagen (massale zonne-energieproductie), winderige omstandigheden (windmolens in overproductie) en weekends (verminderde vraag). Raadpleeg regelmatig de weersverwachtingen en de productiegegevens van Elia in real-time.

2. Investeer in slimme technologie

3. Plan uw energieintensieve activiteiten

Verschuif uw elektriciteitsverslindende activiteiten naar de uren met negatieve prijzen (gewoonlijk tussen 10u en 17u tijdens zonnige dagen):

4. Praktijkvoorbeeld: uw verbruik deze week optimaliseren

Met de aangekondigde hittegolf, hier is hoe u uw verbruik deze week concreet kunt optimaliseren:

• Ochtend (6u-10u): Vermijd grote toestellen, de prijzen zijn nog hoog
• Middag (10u-17u): Ideale periode!
• Avond (17u-22u): Terugkeer naar hoge prijzen, beperk het verbruik
• Nacht (22u-6u): Gematigde prijzen, ideaal voor langzaam opladen van voertuigen

De toekomst van negatieve prijzen in België

Het record van 2025 zal waarschijnlijk niet het laatste zijn. Volgens projecties van de CREG en Elia bevorderen verschillende trends de vermenigvuldiging van negatieve prijzen in de komende jaren:

Het Internationaal Energieagentschap voorspelt dat negatieve prijzen tegen 2030 tot 10% van de tijd zouden kunnen vertegenwoordigen in sommige Europese landen die sterk uitgerust zijn met hernieuwbare energie.

Een nieuwe energierealiteit

Negatieve prijzen zijn niet langer een anomalie, maar een nieuwe realiteit van de koolstofarme energiemix. Deze transformatie past in het kader van de Europese Green Deal die koolstofneutraliteit tegen 2050 nastreeft.

De energietoekomst tekent zich vandaag af, met consumenten die actoren worden van hun verbruik en ongekende kansen voor degenen die zich weten aan te passen. Negatieve prijzen worden een krachtig economisch signaal om vraagflexibiliteit en integratie van hernieuwbare energie aan te moedigen.